در قانون مدنی ما هم کلمه «عقد» و «عقود» به کار رفته و هم کلمه «قرارداد» و «قراردادها» به عبارت دیگر قانون مدنی ما بین کلمه «قراردادها» و کلمه «عقود» از نظر به کار بردن این دو کلمه تفاوت قایل شده است. در حالی که می دانیم از نظر معنی و مفهوم این دو کلمه مترادف یکدیگرند. مثلاً فرق نمی کند اگر بگوئیم عقد وکالت یا قرارداد وکالت و همچنین …

ادامه مطلب

  اصل آزادی قراردادها در حقوق ما به وسیله ماده ۱۰ قانون مدنی اعلام شده است. به موجب این ماده قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده اند در صورتی که خلاف صریح قانون نباشد، نافذ است؛ پس جز در مواردی که قانون مانعی در راه نفوذ قرارداد ایجاد کرده است، اراده اشخاص حاکم بر سرنوشت پیمانهای ایشان است و آزادی اراده را باید به عنوان «اصل» …

ادامه مطلب

از مهم ترین مسائل حقوقی که امروزه انسانها در روابط اجتماعی و حتی روابط خانوادگی خود با آن سروکار دارند قراردادهای مختلفی است که بین آنها منعقد می­گردد. حقوقدانان عقد غیر نافذ در حقوق ایران را معادل بطلان نسبی پذیرفته شده در حقوق فرانسه میدانند که در آن وضعیت قرارداد از ابتدا صحیح بوده و دارای اثر میباشد، اما به عللی که در قوانین پیش بینی شده است، قرارداد به …

ادامه مطلب

مفهوم قولنامه زاییده زندگی پیچیده و پرتشریفات دنیای کنونی است که در آن برای انجام یک معامله کوچک نیاز به یک سری مجوزها و پرداخت عوارض و هزینه های مختلف است و معمولاً برای متعاقدین انجام این مقدمات به راحتی و در یک مدت زمان کوتاه و بدون هزینه و یا با هزینه اندک قابل انجام نیست و در نتیجه طرفین که قصد انجام معامله را دارند برای این که …

ادامه مطلب

  قولنامه از نظر دکتر جعفری لنگرودی عبارت است از: «سندی که حاکی از قرار و مدار طرفین مراضات بر انتقال، در امری مالی برای تعهد فعل معین با تنظیم سند و درج وجه التزام برای متخلف مفاد آن از لزوم برخوردار است.» در تعریفی دیگر از دکتر کاتوزیان بیان شده است: «در مواردی که خریدار و فروشنده قصد معامله ای را دارند که هنوز مقدمات آن فراهم نشده است …

ادامه مطلب

  با توجه به این امر که در علم حقوق و به اصطلاح سبک حقوقی برخلاف سبک ادبیات و مانند آن اصطلاحات حقوقی تفنن پذیر نیستند و از جنبه فنی برخوردارند و به کار بردن درست آن ها جزئی از ضروریات مباحث حقوقی است؛ لذا لازم است تعریف معامله؛ با دقت حقوقی ارائه گردد. «معامله» کلمه ای است که در قوانین و نوشته های حقوق دانان ما به عنوان واژه …

ادامه مطلب

  عقد معاوضی در مقایسه با سایر عقود از اهمیت خاصی برخوردار است، چه آنکه علاوه بر تحت پوشش قرار دادن عقود پرکاربردی چون بیع و اجاره، مهم ترین قالب برای نقل و انتقال محسوب می شود. عقد معاوضی به عقدی گفته می شود که در ضمن آن هر یک از متعاقدین متعهد می شود آنچه را که مالک آن می باشد به دیگری تملیک کند . بنابراین از دو …

ادامه مطلب

در حقوق ایران در نتیجه ضرورتهای اجتماعی، نوعی از قراردادهای نمونه رواج یافته که قانون گذار یا خودش آن را تصویب کرده یا مرجع رسمی دیگری را به تهیه فرم قرارداد مکلف یا مجاز کرده است. این نوع قرارداد، شایسته خلق نامی جدیـد اســت که شاید به کارگیری اصطلاح قراردادهای نمونه با منشأ قانونی در مورد آن مناسب باشد.  در مواردی که قانون‌گذار، متن قراردادی را در خصوص موضوعی مشخص، تصویب …

ادامه مطلب

قرارداد الحاقی به آن دسته از قراردادها گفته می‌شود که در آن یکی از طرفین قرارداد به دلیل موقعیت اقتصادی برتری که به موجب قوانین و یا در نتیجه کنش‌های اقتصادی برایش ایجاد شده، سعی در تحمیل شروط مورد نظر خود به طرف دیگر قرارداد دارد و طرف دیگر نیز صرفاً توانایی الحاق به قرارداد را دارد و نه امکان گفتگو و چانه‌زنی بر روی شروط آن را. به این …

ادامه مطلب

خسارت قراردادی از اصطلاحات علم حقوق بوده و به موردی اطلاق می‌شود که به موجب تعهدی لازم الاجراء در حین قرارداد، شخصی به‌لحاظ عهدشکنی ناگزیر از جبران خسارت به طرف مقابل در معامله می‌شود. قانونگذار با تعبیه ساز و کارهایی از یک طرف امنیت و سرعت اجرای قراردادها را تامین نموده، و از طرف دیگر به عنوان عاملی بازدارنده به کاهش میزان دعاوی ناشی از تخلفات قراردادی توجه کرده است. …

ادامه مطلب

بر خلاف آنچه از ظاهر عبارت بند ١ ماده ١٩٠ قانون مدنی بر می آید قصد و رضا دو ماهیت مستقل اند و وجود و عدم هر کدام در عقد تأثیری متفاوت با دیگری دارد. رضا که شوق به ایجاد وضع جدید است شرط نفوذ عقد، و قصد که عبارت است از ایجاد وضع جدید در عالم تصور، شرط صحت آن است. بر خلاف قصد که وجود آن حین انعقاد …

ادامه مطلب

  اقاله در فقه و حقوق تراضی دو طرف عقد است بر انحلال آن. پس، رضایت دو طرف معامله برای از بین بردن عقد لازم و ضروری می‌باشد. بدین صورت هر کدام از طرفین معامله چیزی را که به طرف دیگر داده است پس می‌گیرد. اقاله در لغت، مصدر باب افعال از ریشۀ «قول» به معنای فسخ، برانداختن، توافق، توافق را از میان بردن می‌باشد. قانون مدنی اقاله و تفاسخ …

ادامه مطلب

فسخ در لغت به معنای نقض، زایل گردانیدن، تباه كردن و شكستن آمده است. فسخ كه به آن انحلال ارادی قرارداد نیز گفته می‌شود، در اصطلاح حقوقی عبارت است از پایان دادن حقوقی به قرار داد به وسیله یكی از دو طرف قرارداد یا شخص ثالث. فسخ یا انحلال ارادی قرارداد از حیث جایگاه حقوقی یكی از مباحث اسباب سقوط تعهدات و قراردادها می‌باشد. بحث فسخ قرارداد، اختصاص به عقود …

ادامه مطلب

  واژه «شرط» از اصطلاحاتی است که در معنی و مفهوم آن اختلاف زیادی شده است. در علوم مختلف از آن تعریف شده و اهمیت فراوانی در زندگی روزمره مردم دارد. چرا که روابط حقوقی اشخاص اغلب مبتنی بر شروط است و از کاربردی‌ترین واژه‌های حقوقی در معاملات مردم است. به‌طوری‌ که کمتر قراردادی بدون شرط و التزامات طرفین تنظیم می‌شود. بخش عمده‌ای از قراردادهای امروزی را شروط مندرج در …

ادامه مطلب

  ثَمَن به معنی بهای کالای مورد معامله است. از این عنوان در باب تجارت و به مناسبت در برخی دیگر از ابواب معاملات و نیز عبادات سخن رفته است. با توجه به تعریف فوق ابتدا به تشریح و تعریف معامله پرداخته میشود. معامله (اخص)، به معنای عقود و ایقاعات است؛ یعنی هر امر اعتباری که وجودش در خارج، بر قصد و رضایت و انشا متوقف باشد، چه انشای دو …

ادامه مطلب

قبض قبض، مصدر ثلاثی مجرد از «قبض، يقبض» و در لغت به معناي به دست گرفتن و به معناي گرفتن با تمام كف دست آمده است و همچنين به معناي تملیک، تملّك و تصرّف و جمع شدن به كار رفته است. معنای لغوی قبض قبض در لغت اخذ مطلق یا گرفتن به دست یا گرفتن به تمام کف می باشد. (ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، ج ۵، ص ۵۰. …

ادامه مطلب

وقایع حقوقی وقایع حقوقی، از اصطلاحات علم حقوق بوده و به معنای تعهداتی است که منشا آنها خارج از اراده فرد است؛ به عبارت دیگر واقعه حقوقی تعهدی است که به فرد نسبت داده می‌شود در حالی که این موضوع ممکن از خارج اراده فرد باشد. وقایع حقوقی دو قسم هستند: ۱. وقایعی که بدون اراده شخص ایجاد می‌شوند، مثل تولد و مرگ، ۲. وقایعی که ایجاد آن‌ها به اراده …

ادامه مطلب

  انشاء اثر حقوقی هر گاه با یک اراده انجام شود، ایقاع نامیده می‌شود. پس اولاً؛ آنچه صورت می‌پذیرد کار ارادی و برای هدف خاصی است. ثانیاً؛ ایقاع با یک اراده واقع می‌شود و نیاز به توافق ندارد، مثل طلاق. (کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی (اعمال حقوقی) دوره مقدماتی، ص۴۸۷). ▪️ وجه اشتراک ایقاع و عقد وصف مشترک ایقاع و عقد آن است که ارادۀ شخص، رکن اصلی آن‌ها است و …

ادامه مطلب