ارتکاب برخی از جرایم عمدی موجب ایجاد سوء پیشینه کیفری می‌شود، پس اگر مرتکب جرم غیر عمدی شده‌اید و یا صرفاً از شما شکایت شده و به دادسرا احضار شده‌اید و یا برای مدتی در بازداشت موقت بوده‌اید مطمئن باشید که به این دلایل برای شما هیچگونه سوء پیشینه‌ای ایجاد نشده است.
سوء پیشینه یا سوء سابقه کیفری، وضعیتی است، که برای مجرم، پس از ارتکاب بعضی از جرایم عمدی، مطابق با قانون ایجاد می شود. در واقع سوء پیشینه، یک مجازات تبعی است، که انجام برخی از جرایم عمدی، به دنبال خود می آورد.
مجازات های تبعی، که به دنبال مجازات اصلی برای مجرم ایجاد می شوند، فرد مجرم را تا مدت زمان مشخصی از حقوق اجتماعی، محروم می کند. مجازاتهای تبعی، براساس حکم قانون، به صورت خود به خود و به تبع مجازات اصلی جرم انجام شده، به مجرم تحمیل می شود.
براساس ماده ٢۵ قانون مجازات اسلامی: «محکومیت قطعی کیفری در جرائم عمدی، پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان، در مدت زمان مقرر در این ماده محکوم را از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تبعی محروم می‌کند:
الف- هفت سال در محکومیت به مجازاتهای سالب حیات و حبس ابد از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی
ب- سه سال در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد، نفی بلد و حبس تا درجه چهار
پ- دو سال در محکومیت به شلاق حدی، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنی علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه پنج
تبصره ۱- در غیر موارد فوق، مراتب محکومیت در پیشینه کیفری محکوم درج می‌شود لکن در گواهی‌های صادره از مراجع ذیربط منعکس نمی‌گردد مگر به درخواست مراجع قضائی برای تعیین یا بازنگری در مجازات
تبصره ۲- در مورد جرائم قابل گذشت در صورتی که پس از صدور حکم قطعی با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی، اجرای مجازات موقوف شود اثر تبعی آن نیز رفع می‌شود.
تبصره ۳- در عفو و آزادی مشروط، اثر تبعی محکومیت پس از گذشت مدتهای فوق از زمان عفو یا اتمام مدت آزادی مشروط رفع می‌شود. محکوم در مدت زمان آزادی مشروط و همچنین در زمان اجرای حکم نیز از حقوق اجتماعی محروم می‌گردد.
- موارد الف تا پ مواردی است که در گواهی سو پیشینه درج می گردد.
- غیر موارد الف تا پ موردی در گواهی سوء پیشینه درج نمی گردد مگر به درخواست مراجع قضائی برای تعیین یا بازنگری در مجازات
- اگر کسی به یکی از مجازات هایی که در ماده ٢۵ قانون مجازات محکوم بشود پس از گذشتن مدت (هفت سال ، سه سال، دو سال)، سوء سابقه کیفری شخص از بین می رود و سوء پیشینه از سابقه کیفری وی پاک می شود.
بر اساس بند ١٣ ذیل بند الف ماده ٢۶ قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری، انجام کارشناسی و اظهارنظر در زمان تعلیق، محرومیت از حقوق اجتماعی و یا اثبات فقد شرایط موضوع ماده (۱۵) این قانون، تخلف انتظامی است و مجازات انتظامی مرتکبین هر یک از تخلفات ردیف (۱۳) از نوع درجه شش انتظامی یعنی محرومیت دائم از اشتغال به امر کارشناسی رسمی است. بنابراین تاکید می شود در چنین شرایطی، تحت هیچ عنوان امر کارشناسی را نپذیرید.
پی نوشت
ماده ۱۵ قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری-متقاضیان اخذ پروانه کارشناسی رسمی علاوه بر وثاقت باید واجد شرایط ذیل باشند: الف - متدین به دین اسلام و یا یکی از اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و وفاداری به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ب - داشتن تابعیت ایرانی ج - نداشتن پیشینه کیفری موثر د - عدم اعتیاد به مواد مخدر ه- - نداشتن وابستگی و سابقه عضویت و هواداری در گروههای غیرقانونی یا مخالف اسلام.
جمع آوری و نگارش بختیار سیدنظامی (کارشناس رسمی دادگستری و دانش آموخته حقوق)
ویرایش نوید دولت آبادی فراهانی (کارشناس رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان)
